Foto van de Mulderskooi in 1924 (bron Historische Vereniging Wieringen)
MULDERSKOOI
Naam: Mulderskooi
Eerste vermelding: vóór 1791
Ligging: Ten oosten van Hippolytushoef, nabij
Aantal vangpijpen: vijf
Recht van afpaling/aantal meters:
Grootte:
Kooitype:
Landschap: Is gelegen in een ingepolderde kwelder
Eigenaar: Staatsbosbeheer
Kooiker(s): Leon Kelder
Huidige functie: vangkooi (onderzoek)
Toegankelijk: Enkel met excursies
Naamgeving
De Mulderskooi is vernoemd naar de familie Mulder. Deze familie beheerd de eendenkooi sinds 1849.
Rijk aan eendenkooien
Het voormalige Zuiderzee-eiland Wieringen kent een rijke geschiedenis. Eendenkooien spelen hier een relatief grote rol in. Zo waren er in de 17e- eeuw niet minder dan vijftien op het eiland te vinden. De eenden werden niet alleen gevangen en verkocht voor het vlees, maar er werden ook tamme eenden gehouden voor het dons en de eieren. Van de vijftien eendenkooien resteren er tegenwoordig nog twee. De Slijkermankooi en de Mulderskooi.
Op deze uitsnede uit de topografische kaart uit 1850 zijn drie eendenkooien te herkennen. Alle drie gelegen in de Stroeërkoog. Het landschap rond de Stroeërkoog is drastisch veranderd door de inpoldering van het Nieuwland. (bron: Topgrafische dienst, Kadaster)
Goede naam
De eenden gevangen op Wieringen genoten enig faam. De burgemeester van Wieringen, C. J. Schelling, schrijft er in 1962 smakelijk over:
“Toen ik eens in een bekend restaurant in Amsterdam zat te eten, streken er een dame en een heer naast mij neer, waaraan een leek kon zien, vooral aan de dame, dat ze van lekker eten hielden. Om het gesprek, dat over de alsnog te genieten maaltijd werd gehouden, te volgen, behoefde ik mij geenszins in te spannen. De keus was snel bepaald . . . eend! Wel had de heer nog enige reserves, maar de dame betoogde, dat ze hier waren als nergens. Het gesprek, dat hierna met de kelner volgde, was voor mij zeer verhelderend. Toen op de vraag of het wilde eenden betrof — en dat bleek zo te zijn — nog werd geïnformeerd naar leeftijd en kwaliteit van de slachtoffers, sprak de kellner: „Meneerrr het zijn Wieringer eenden!", en dat antwoord werkte zo verklarend en afdoende, dat de vragers elkaar stralend aanblikten en verrukt en water om de tanden spoelend zwegen.”
De burgemeester beschrijft verder het reilen en zeilen van de Wieringer kooien gedurende de seizoenen. Wie door het romantische proza van de burgemeester heen kijkt, krijgt een aardig beeld van de kooien halverwege de vorige eeuw.
Modelkooi
Naast de eenden, geniet ook de Mulderskooi enige bekendheid. De inrichting van de Mulderskooi heeft namelijk in 1975 model gestaan bij de aanleg van een eendenkooi in het Zuiderzeemuseum. Deze modelkooi heeft vier vangpijpen en elke vangpijp gebaseerd is op een andere eendenkooi. Over de vangpijp van de Mulderskooi schreef men het volgende:
“De vangpijp die is gebaseerd op de situatie van de Mulderskooi op Wieringen, is helemaal uitgevoerd in riet. Dat was ruim voorhanden in de buurt van Hippolytushoef. Van de kooi is tegenwoordig weinig meer over. De majestueuze eik van de foto is door de storm geveld en door de iepziekte moest een groot deel van de oude bomen in de jaren zeventig worden gekapt.
In het Zuiderzeemuseum is naast de kooi ook een kooihuisje gebouwd. Het ontwerp is gebaseerd op het kooihuisje wat bij de Mulderskooi staat. Het kooihuisje is in de zeventiende- of achttiende eeuw gebouwd en hier werd onder andere het voer voor de eenden bewaard.
Schets van het kooihuisje, gemaakt in 1985 ten behoeve van de reconstrcutie. (bron: RCE, collectie Zuiderzeemuseum) Onderzoek
Sinds 1981 is Staatsbosbeheer eigenaar van de Mulderskooi en wordt de kooi gebruikt voor onderzoeksdoeleinden.
Literatuur
- J. Daan, 1950: Wieringer land en leven in de taal. Alphen aan den Rijn: Samsom (Publicaties van de Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de drooggelegde Zuiderzeepolders ; Sectie voor taalkunde, phonetiek en volkskunde, nr. 16).
- E. Walsmit, 1990: Eendenkooi. Het Peperhuis : nieuwsbrief van het Zuiderzeemuseum: 1990, nr. 1